Europosłowie przyjęli dyrektywę o dostępności www

Flagi Unii Eurpejskiej

Po 4 latach prac, 26 października Parlament Europejski przyjął dyrektywę o dostępności publicznych stron internetowych i aplikacji mobilnych.

Czekamy na publikację dokumentu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej. Dyrektywa wchodzi w życie dwudziestego dnia po jej publikacji. Na jej wdrożenie państwa mają 21 miesięcy.

Zobacz: Dyrektywa w sprawie dostępności stron internetowych i mobilnych aplikacji organów sektora publicznego (PL).

Dokument dotyczy wszystkich stron www i aplikacji instytucji publicznych. Instytucje publiczne definiowane są tak samo jak w prawie zamówień publicznych.

Spod działania dyrektywy wyłączone są organizacje pozarządowe, które nie świadczą podstawowych usług dla społeczności lub dla osób z niepełnosprawnością. Dyrektywa nie dotyczy też nadawców publicznych. W debacie poprzedzającej głosowanie europosłowie wyrazili oczekiwanie, że temat ten zostanie uregulowany podczas nowelizacji dyrektywy audiowizualnej. Kraje członkowskie mogą także zdecydować o zwolnieniu z obowiązku dostępności strony www i aplikacje szkół, przedszkoli i żłobków z wyjątkiem podstawowych funkcji e-administracyjnych.

Dyrektywa wprowadza okresy przejściowe wobec:

  • dokumentów biurowych (21 miesięcy),
  • multimediów (45 miesięcy),
  • intranetu i ekstranetu (33 miesiące),
  • treści archiwalnych, które nie są potrzebne w procesach administracyjnych (33 miesiące).

Z obowiązku dostosowywania wyłączone zostały:

  • transmisja na żywo (ale już po zamieszczeniu na www jest 14 dni na dostosowanie wideo),
  • mapy,
  • treści pochodzące spoza sektora publicznego,
  • niektóre zbiory dziedzictwa kultury np. manuskrypty.

Zapewnienie poziomu dostępności aktualnie oznacza spełnienie normy europejskiej EN 301 549 V1.1.2 (2015–04). Norma europejska zawiera standard WCAG 2.0. AA. Nie została przetłumaczona na język polski. W języku angielskim można ją bezpłatnie pobrać ze strony ETSI lub kupić w Polskim Komitecie Normalizacyjnym, gdzie występuje pod numerem PN-EN 301 549:2015-09.

Dyrektywa wprowadza pojęcie „nieproporcjonalnego obciążenia” jako uzasadnienie odstępstwa od niej. Dokument wyjaśnia, że powodem niezastosowania się do zasad dostępności „nie powinno być niepriorytetowe traktowanie, brak czasu ani brak wiedzy”.  Jedynie „nadmierne organizacyjne lub finansowe obciążenie”, które „zagroziłyby zdolności tego organu do realizacji jego celów albo do publikowania informacji (…), z uwzględnieniem prawdopodobnych korzyści lub szkód dla obywateli, w szczególności dla osób niepełnosprawnych.”

Nowym obowiązkiem podmiotów publicznych będzie zamieszczanie  oświadczenia o dostępności. Jego wzór określi Komisja Europejska. Ma ono zawierać:

  1.  wyjaśnienia dotyczące braku dostępności oraz jej przyczyn, w stosownych przypadkach informacje o alternatywach;
  2. opis mechanizmu informacji zwrotnej, umożliwiający zgłaszanie braku dostępności;
  3. link do procedury w przypadku uzyskania niezadowalającej odpowiedzi na zgłoszenia informacji zwrotnych lub wniosków o informacje. Jako organ odwoławczy dyrektywa wskazuje Rzecznika Praw Obywatelskich.

Dyrektywa zwraca uwagę na potrzebę systemowego  monitorowania dostępności. Wprowadza też obowiązki sprawozdawcze. Komisja Europejska ma 2 lata na opublikowanie wzoru oświadczenia oraz na opracowanie metodyki monitoringu.

Co nowa dyrektywa oznacza dla Polski?

W Polsce obowiązuje rozporządzenie o KRI (Dz. U. 2012, pozycja 526).

Polska będzie musiała:

  • wdrożyć oświadczenie o dostępności,
  • opracować procedurę zgłaszania skarg na brak dostępności,
  • wybrać instytucję odpowiedzialną za monitoring i sprawozdawczość w ciągu 21 miesięcy,
  • zobowiązać podmioty do dostosowywania w ciągu 14 dni multimediów, które zamieszczone były jako transmisja na żywo.

Zgodnie z dyrektywą zadaniem państw członkowskich jest także promocja i ułatwianie organizacji szkoleń dotyczących dostępności oraz popularyzowanie wiedzy na ten temat.

Dyrektywa zachęca również państwa członkowskie do rozszerzania jej stosowania „na podmioty prywatne, które oferują urządzenia i usługi ogólnie dostępne lub powszechnie zapewniane, w tym w dziedzinie opieki zdrowotnej, opieki nad dziećmi, włączenia społecznego i zabezpieczenia społecznego, a także w sektorze transportu oraz energii elektrycznej, gazu, ciepła, wody, komunikacji elektronicznej i usług pocztowych”.

Komentarz

Oczekiwania środowiska związane z tym projektem były duże. Znacznie ambitniejszy, zarówno w stosunku do pierwotnych propozycji Komisji Europejskiej oraz stanowisk krajów członkowskich, był projekt przegłosowany przez Parlament Europejski w 2012 roku. Pozytywne jest to, że dyrektywa dotyczy wszystkich publicznych stron www, a także aplikacji mobilnych realizowanych ze środków publicznych. Podmioty publiczne definiowane są zgodnie z prawem zamówień publicznych. Na uwagę zasługują również oświadczenie o dostępności, mechanizm skargi i metodyka monitoringu. Dla administracji wiąże się to z nowymi obowiązkami, ale obywatelom daje szansę na zwiększenie jakości usług.

Największym minusem jest brak wyraźnej sankcji. Dość długie są okresy dostosowawcze np. dla dokumentów biurowych, multimediów, intranetu, czy ekstranetu. Pewnym kompromisem jest zwolnienie z obowiązku dostępności: transmisji na żywo, niektórych map, materiałów archiwalnych, rękopisów. Dobrym przypomnieniem jest, że transmisja na żywo, chwilę po zakończeniu staje się takim samym multimedium, jak nagrywane z wyprzedzeniem oraz wskazanie 14-dniowego terminu na dostosowanie.

Dodaj komentarz

Twój adres email nie zostanie opublikowany. Pola, których wypełnienie jest wymagane, są oznaczone symbolem *

48 + = 58