Ostatnio w cyfryzacji rzeczy dzieją się szybko. Na tyle szybko, by mieć wrażenie, że cały aparat państwa nie nadąża. Są jednak sprawy, na które trzeba czasu. Szybko przegłosowany projekt 500+ będzie realizowany już od 1 kwietnia. Oby zbieżność dat z popularnym polskim świętem była przypadkowa. Wnioski będzie można składać również przez Internet. Szczęśliwie obdarowani będą mogli się zgłosić przez platformy: ePUAP, PUE ZUS, EMP@TIA oraz przez bankowość elektroniczną.
// nie dotykać bo przestanie działać
Pewnego dnia żona poprosiła mnie o naprawienie cieknącej rury pod zlewem. Każdy facet wie, że w takiej sytuacji (obowiązkowo po miesięcznym vacatio legis) należy wziąć taśmę montażową i owinąć rurę. To rozwiązanie ma jednak pewną wadę. Po jakimś czasie, zazwyczaj niedługim, operację trzeba powtórzyć bo rura zacznie przeciekać. A jakby tak zrobić to porządnie, wstawić nową rurkę, kranik przelotowy i wyjście do baterii? Mam wrażenie, że trzy wielkie systemy, o które będzie oparte elektroniczne składanie wniosków 500+, będą potraktowane sposobem pierwszym.
W 2012r. przebadaliśmy serwis PUE ZUS i wiemy, że ze względu na zastosowaną technologię, obecny system będzie bardzo trudno dostosować do standardu WCAG. ePUPA (literówka zamierzona) jest już legendarny w związku ze swoją awaryjnością, o dostępności nie wspominając. Posiada prawdopodobnie wszystkie rodzaje błędów accessibility. EMP@TIA z kolei ma tylko dobrą nazwę ale wcale nie jest empatyczna wobec swoich użytkowników. Problem wieku dziecięcego tych portali polega na tym, że wciąż trwa. Dziećmi już nie są bo urosły nam do potężnych rozmiarów. Niestety Ci młodzieńcy są życiowymi nieudacznikami, a testy dostępności wychodzą wprost tragicznie. Kwestie dostępności w tak dużych systemach należy uwzględniać już na etapie projektowania, a teraz choćby przyszło tysiąc atletów to będą mieli problem z dostosowaniem do standardu. Ciekaw jestem w ilu miejscach programiści systemów dodali w kodzie źródłowym swoje ulubione komentarze – // nie wiem do czego to jest ale jak się usunie to przestaje działać.
Biznes w służbie narodu
Jeśli istniejące systemy są niewydolne, a czas nagli, rozsądnym wydaje się poszukanie systemów, które działają. Ministerstwo znalazło je w biznesie. Uwierzytelnianie użytkowników przez banki jest dobrym pomysłem. Należy jednak zadać pytanie: dlaczego banki poradziły sobie z uwierzytelnieniem swoich klientów, a administracja nie? Bo wymyślono kuriozalny podpis elektroniczny. Do tej pory skorzystała z niego garstka obywateli, a wśród nich zdecydowana większość to urzędnicy, którzy musieli się uwierzytelnić z racji sprawowanej funkcji czy też wykonywanych obowiązków. Ale co z dostępnością serwisów bankowych? Czy nie potrzebna jest osobna regulacja na wzór rozporządzenia adresowanego do telekomów? Regulacje ministerialne nałożyły na nie obowiązek dostosowania dla osób o specjalnych potrzebach nie tylko serwisów www ale również ofert, aparatów telefonicznych, umów, punktów obsługi klienta. Jeśli systemy bankowe mają wspierać państwo powinny również podlegać takim samym regulacjom.
Weź kajecik i zanotuj
Rzeczy dzieją się szybko, a to oznacza pośpiech w działaniu. A gdzie się człowiek śpieszy tam się diabeł cieszy. Rzeczy trzeba zrobić przede wszystkim porządnie, zgodnie ze standardami wymaganymi przez prawo. Rzeczy powinny być dostępne dla wszystkich obywateli niezależnie od ich niepełnosprawności, wieku, bez względu na rodzaj używanego sprzętu i oprogramowania. Prawda jest niestety bolesna ale na okoliczność nowego otwarcia trzeba to jasno powiedzieć. Systemy, które mają obsługiwać program 500+ są całkowicie niezgodne ze standardem WCAG, a tym samym niedostępne dla osób o specjalnych potrzebach. Wymagają gruntownej przebudowy, a w niektórych wypadkach postawienia od nowa … i wężykiem, wężykiem!
